26 Νοεμβρίου 2014

Κοινωνική Ανισότητα των Φύλων part1

Αρχές δεκαετίας του '80-->ο Παπανδρέου κατοχυρώνει θεσμικά τα γυναικεία δικαιώματα.




Ανδροκρατική κοινωνία-->ο λόγος και η εκπαίδευση δημιουργήθηκε από άνδρες για άνδρες. Οι γυναίκες είναι μια περιθωριοποιημένη ομάδα.

Ανδροκρατική δομή της κοινωνίας-->φαίνεται από την κυριαρχία του αρσενικού γένους π.χ.στη γραμματική . Το θηλυκό αποσιωπάται και υποβαθμίζεται, το αρσενικό εμπεριέχει και το θηλυκό (π.χ.οι φοιτητές)

Βιολογικά οι άνδρες είναι πιο ευαίσθητοι (οργανικά) από τις γυναίκες. Οι γυναίκες βιολογικά μόνο θεωρούνται το ισχυρό φύλο.

Κοινωνιολογία : μια επιστήμη που μελετά την κοινωνία σε βάθος. Η κοινωνία δεν είναι ποτέ στατική. Παρόλο που υπάρχουν γραπτοί και άγραφοι νόμοι, αυτή εξελίσσεται. Οι αλλαγές είναι άλλοτε αργές και μη αντιληπτές και άλλοτε απότομες.

Η κοινωνιολογία χωρίζεται σε :
1)Κοινωνιολογία της οικογένειας (αλλαγές στη δομή της οικογένειας)
2)Κοινωνιολογία της εργασίας (δομή/σχέσεις στον τομέα της εργασίας-ποια επαγγέλματα εμφανίζονται/εξαφανίζονται)
3)Κοινωνιολογία του δικαίου
4)Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης (κοινωνιολογία του σχολείου. Το σχολείο λειτουργεί μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο). Επιστήμη που ασχολείται με τη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και στους θεσμούς που ισχύουν στην κοινωνία.

Ποια η σχέση του σχολείου με την ευρύτερη κοινωνία ;
Το σχολείο δεν είναι αποκομμένο από την κοινωνία.
1960-->πώς το σχολείο μέσα στη ρητορική των ίσων ευκαιριών συμβάλλει στην αναπαραγωγή των κοινωνικών ανισοτήτων.

Δεν υπάρχουν νόμοι που απαγορεύουν στις γυναίκες να φοιτούν στο πανεπιστήμιο. Θεσμικά υπάρχει ισότητα ευκαιριών ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης ή φύλου. Ο θεσμός αποκτά υπόσταση μόνο όταν οδηγεί σε ίσα αποτελέσματα. Δεν υπάρχουν ίσα αποτελέσματα.

Μορφωτικό κεφάλαιο: μορφωμένοι γονείς προσφέρουν πλούσιες εμπειρίες στα παιδιά.

Το σχολείο συμβάλει στις ανισότητες-->ανισότητα με βάση το φύλο-->ποσοτικές και ποιοτικές διαφορές που σημειώνονται από άνδρες σε άνδρες. Στον ηθικό τομέα, στις επαγγελματικές ευκαιρίες. Κοινωνική ανισότητα των φύλων σε ό,τι αφορά την πρόσβαση και τη διαχείριση κοινωνικής εξουσίας.

Ανισότητα στον εκπαιδευτικό τομέα: Οι γυναίκες ακολουθούν τις θεωρητικές σχολές, αποφεύγουν τις σχολές που έχουν σαν βάση τα μαθηματικά. Υπάρχει ο μύθος ότι δεν θα τα καταφέρουν. Αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία.

Ανισότητα στον επαγγελματικό τομέα:
-Η πολιτική ανδροκρατείται.
-Η γυναίκα δεν προτιμάται για υψηλές θέσεις.
-Μέχρι πρότινος υπήρχαν επαγγέλματα όπου οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές.

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΚΙΝΗΜΑ


Φεμινιστικό κίνημα (femina)

"History is his-story"-->Αγγλίδες φεμινίστριες που αντιστρατεύτηκαν την ανδρική κυριαρχία.
Το γυναικείο κίνημα έγινε γνωστό πριν από περίπου 25 χρόνια, όπου γυναίκες ιστορικοί ανέτρεξαν σε βιβλία και μας παρέδωσαν την ιστορία του.

Αρχές 19ου αιώνα--> άνθιση γυναικείου κινήματος. Βιομηχανική επανάσταση. Υπήρχαν βιοτεχνίες ή οικοτεχνίες και εργαζόταν ολόκληρη η οικογένεια. Μετά τη βιομηχανική επανάσταση, η παραγωγή γίνεται σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Χρειάζονται περισσότερα εργατικά χέρια- καθώς διαχωρίζεται ο τόπος παραγωγής από τον τόπο διαμονής- και έτσι ευνοείται η είσοδος των γυναικών στη βιομηχανία. Ανειδίκευτες και αμόρφωτες (λίγοι ήταν μορφωμένοι-κι αυτοί άνδρες), αντιμετωπίζονταν ως κατώτερα όντα και γίνονται αντικείμενα εκμετάλλευσης, απαξιωμένες λόγω της αντιμετώπισής τους από την κλασική Ελλάδα. Οι γυναίκες μέχρι τον 19ο αιώνα ήταν αποκλεισμένες στο σπίτι λόγω των ακαδημαϊκών που αντιμετώπιζαν αρνητικά τη γυναίκα.
Κοινωνική αναπαράσταση απαξιωτική για τη γυναίκα. Οι γυναίκες εργάζονται για να συμβάλλουν στα οικονομικά της οικογένειας.

1982-->χρησιμοποιείται για πρώτη φορά ο όρος "φεμινιστικό κίνημα" σε συνέδριο στο Παρίσι. Σήμερα ο όρος αυτός εννοεί μια φιλοσοφική κοινωνικοπολιτική θεωρία. Οι πρώτες διεκδικήσεις του γυναικείου κινήματος υπάρχουν μετά τη Γαλλική επανάσταση (1789) και τότε οι γυναίκες συνειδητοποίησαν ότι δεν αναφέρονται ποτέ και πουθενά και δεν τους αναγνωριζόταν κανένα δικαίωμα.
Το γυναικείο κίνημα καταπολεμήθηκε εν τη γενέσει του και πολλές γυναίκες οδηγήθηκαν στη λαιμητόμο.
Παρόλο που αντιμετωπίζονταν κατ' αυτόν τον τρόπο, οι γυναίκες συγκεντρώνονταν στους χώρους εργασίας και συνειδητοποιούσαν ότι τα προβλήματά τους συνδέονται με το φύλο τους--> αποκτούν συλλογική συνείδηση. Έχουν να αντιμετωπίσουν 2 μέτωπα: οικογένεια και επάγγελμα.

8 ΜΑΡΤΙΟΥ 1857
Η πρώτη συλλογική εκδήλωση των γυναικών γίνεται στο Σικάγο, όπου οι εργάτριες ξεσηκώνονται και απαιτούν ίση αμοιβή για ίση προσφορά εργασίας. Η εκδήλωση αντιμετωπίστηκε βίαια και πολλές από αυτές τις γυναίκες κακοποιήθηκαν.
8 Μαρτίου-->Η ημέρα της γυναίκας
1910-->σοσιαλιστικό συνέδριο στην Κοπεγχάγη-->γίνεται πρόταση να καθιερωθεί η 8η του Μάρτη ως η ημέρα της γυναίκας, μέρα αναστοχασμού και κατοχύρωσης δικαιωμάτων με πρωτοβουλία της Κλάρας Τσέτκιν.

Ποιες οι διεκδικήσεις των γυναικών κατά τον 19ο αιώνα;
-Δικαίωμα στην εκπαίδευση, επειδή έμπαιναν ως ανειδίκευτες εργάτριες στις βιομηχανίες και έπεφταν θύματα εκμετάλλευσης. Συνδέεται με τον φιλελευθερισμό(=μέσα από την εκπαίδευση τα άτομα αυτοκαθορίζονται και καλλιεργούν τις δυνατότητές τους)
-Καλύτερες συνθήκες εργασίας. Πρωτοστατούσαν οι αστές(=ανώτερα κοινωνικά στρώματα) και αυτό είχε ως - αρνητική - συνέπεια να μην τις εμπιστεύονται οι εργάτριες.

Πώς αντιμετωπίστηκε το γυναικείο κίνημα ;
Απαξιωτικά. Υποβαθμίστηκε σε αξία και σημασία και γελοιοποιήθηκε. Δεν αναγνωρίστηκε το δίκιο των φεμινιστριών.

Μέχρι τότε οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου. Άρχισαν να το διεκδικούν από το 1910 έως το 1920.
1914-1939-->Τα μέλη του κινήματος για την ψήφο των γυναικών, γνωστά ως "σουφραζέτες"(=αυτή που κυνηγά τα δικαιώματα ψήφου), ήταν πιο δραστήρια στις Η.Π.Α., όπου αγωνίστριες υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων άρχισαν να συμπεριλαμβάνουν και τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά τα πιο μαχητικά μέλη δραστηριοποιήθηκαν στη Βρετανία.
1920-->οι σουφραζέτες πήγαν έξω από τη βουλή των λόρδων, έβγαλαν τους στηθόδεσμους, άναψαν φωτιές και διαμαρτυρήθηκαν για την αδιαφορία της βουλής απέναντι στην εισήγηση για δικαιώματα ψήφου.

1921-->Ένας πολιτικός, ο Δημήτριος Γούναρης,επηρεασμένος από τη γενικευμένη τότε στον ευρωπαϊκό χώρο τάση για δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες, υποσχέθηκε να προωθήσει το θέμα στην Ελλάδα.Η υπόσχεση δεν πραγματοποιήθηκε, αλλά το 1930 (κυβέρνηση Βενιζέλου) αναγνωρίστηκε στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου με πολύ περιοριστικούς όρους:
-Μόνο για τις δημοτικές εκλογές.
-Δικαίωμα εκλέγειν και ΟΧΙ εκλέγεσθαι
-Μόνο για όσες ήταν εγγράμματες.
-Μόνο για όσες ήταν πάνω από 30 χρόνων.

Όταν ιδρύθηκε ο Ο.Η.Ε. (1945-μετά τον β' παγκόσμιο πόλεμο), οι γυναίκες επιτυγχάνουν να αναγνωριστούν από τον Ο.Η.Ε. κάποια δικαιώματά τους και να συσταθεί επιτροπή (1946) με στόχο να κάνει διεθνή έρευνα για τη θέση των γυναικών στις διάφορες κοινωνίες.
Η επιτροπή βγάζει μια έκθεση: οι γυναίκες στερούνται βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων και πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις.
Ο.Η.Ε.-->ο πρώτος φορέας που διοργανώνει παγκόσμιες επισκέψεις και συνέδρια (1970 και μετά) όπου γυναίκες από όλα τα κράτη συγκεντρώνονται και συζητούν τα προβλήματά τους.

1975-->ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ συνέδριο με πρωτοβουλία του Ο.Η.Ε.
1975-1985-->Δεκαετία των γυναικών. Θετικές συνέπειες για την αναθεώρηση των συνταγμάτων με βάση την ισότητα των φύλων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την συγκρότησή της (1957-1958) ασχολείται με την προώθηση της ισότητας και κάνει προτάσεις για τα δικαιώματα των γυναικών.

ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ



Απελευθερωτικός αγώνας 1821-->οι γυναίκες βοηθούσαν στον αγώνα, διέθεταν κοσμήματα για την οικονομική του ενίσχυση, επικοινωνούσαν με τα υπουργεία για τη δημιουργία φιλικού προς τον αγώνα κλίματος. (Λ.Μπουμπουλίνα,Μ.Μαυρογένους)

1887-->αρχίζει η κυκλοφορία του πρώτου φεμινιστικού εντύπου στην Ελλάδα. Τίτλος: "Η εφημερίς των κυριών". Αρχισυντάκτρια: Καλλιρρόη Παρρέν.

1887-->Δημοτικό υποχρεωτικό (βασιλικό διάταγμα του Όθωνα). Όμως οι γονείς δεν έστελναν τα κορίτσια στο σχολείο, δεν το θεωρούσαν απαραίτητο. Μέχρι το 1889, ο αναλφαβητισμός των Ελληνίδων είχε φτάσει το 93%. Η μέση εκπαίδευση ήταν κλειστή για τις γυναίκες.
Τα κορίτσια των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων φοιτούσαν σε ιδιωτικά σχολεία, με πρωτοβουλία της φιλεκπαιδευτικής εταιρίας, μιας έντονα δραστηριοποιημένης ομάδας που ίδρυσε σχολεία για γυναίκες ή μορφώνονταν σπίτι.

τέλη 19ου αιώνα(1879)-->η εκπαίδευση των γυναικών είναι αποκλειστικά ιδιωτική και τα σχολεία που λειτουργούν είναι 3 τύπων:

1.ΠΑΡΘΕΝΑΓΩΓΕΙΑ ΄Η ΣΧΟΛΕΣ ΚΑΛΟΓΡΙΩΝ
Τα δίδακτρα ήταν υψηλά και έτσι πρόσβαση είχαν μόνο γυναίκες από υψηλά κοινωνικά στρώματα. Τα αναλυτικά προγράμματα ήταν εντελώς διαφορετικά από εκείνα των ανδρικών σχολείων.
Στόχος=οι γυναίκες να γίνουν καλές οικοδέσποινες, σύζυγοι και μητέρες. Διδάσκονταν και ξένες γλώσσες επειδή τα κορίτσια αυτά ήταν της υψηλής κοινωνίας και συναλλάσσονταν με ξένους.

2.ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
Λειτουργούν από το 1889 στον Πειραιά με πρωτοβουλία της Καλλιρρόης Παρρέν για κορίτσια από μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα.

3.ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Οι σπουδές διαρκούσαν 4 χρόνια. Για 2 χρόνια τα κορίτσια έπαιρναν μαθήματα αλληλοδιδακτικής και γίνονταν δασκάλες. Δίνονταν και υποτροφίες σε καλές μαθήτριες από μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα.

Διέξοδοι-->α)οικοδέσποινες
β)επαγγελματίες  τεχνίτριες/χειρώνακτες
γ)δασκάλες


Το πρώτο διανοητικό επάγγελμα που "ανοίγει" για τις γυναίκες ήταν αυτό της δασκάλας--> προέκταση του ρόλου των γυναικών στην οικογένεια (ως μητέρας)
Οι δασκάλες είχαν διαφορετική μόρφωση από τους δασκάλους. Προτιμούνταν οι άνδρες από την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι γυναίκες δίδασκαν στις παραδουνάβιες περιοχές όπου τα σχολεία ήταν λίγα, έτσι οι δασκάλες έμεναν άνεργες.
1880-->"δασκαλοπλημμύρα"-->πολλές αδιόριστες δασκάλες. Έτσι, οι άνεργες αστές ασχολούνται με τη φιλανθρωπία. Η φιλανθρωπική δράση των γυναικών τις βοήθησε να λειτουργήσουν συλλογικά και να αποκτήσουν συλλογική συνείδηση-->πρωτοπόρος μορφή η Καλλιρρόη Παρρέν, που αρχίζει να υποστηρίζει ότι οι γυναίκες βιώνουν πολλούς κοινωνικούς αποκλεισμούς και είναι υπεξούσιες και στερούνται βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Ποια ήταν η Καλλιρρόη Παρρέν;
Καλλιρρόη Σιγανού. Κατάγεται από το Ρέθυμνο Κρήτης. Γεννήθηκε το 1861 και το 1867 μετακομίζει στην Αθήνα και σπουδάζει στο Αρσάκειο, από όπου αποφοιτεί το 1878 και δουλεύει σε παρθεναγωγεία και σε σχολεία της Ελλάδας. Παντρεύεται τον Γάλλο δημοσιογράφο Ιωάννη Παρρέν και αξιοποιεί τις δυνατότητες που της δίνει το επάγγελμα του άνδρα της. Εκδίδει το περιοδικό "Η εφημερίς των κυριών" το 1887. Μέσα από αυτό το έντυπο ορθώνει λόγο για τη θέση των γυναικών και προτείνει λύσης για τη βελτίωση της θέσης τους.
Σημαντική κίνηση της Καλλιρρόης Παρρέν γιατί μέχρι τότε οι γυναίκες ήταν κοινωνικά αποκλεισμένες. Οι γυναίκες παρουσιάζονται δημόσια και κατηγορούν την κοινωνία. Η δράση της Καλλιρρόης Παρρέν αποτελεί αντικείμενο πολλαπλής έρευνας.

Μελέτη Ελένης Βαρίκα για την Παρρέν με τίτλο "Η εξέγερση των γυναικών(η γένεση μιας φεμινιστικής κίνησης στην Ελλάδα)"
α)θέση της γυναίκας
β)διεκδικήσεις των γυναικών μέσα από το έντυπο.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η Βαρίκα ΔΕΝ ζει την ίδια εποχή με την Παρρέν. Είναι ιστορικός της εκπαίδευσης, ασχολείται με την ιστορία του γυναικείου κινήματος και την εκπαίδευση των γυναικών. Κάνει μελέτη για την Παρρέν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: