Κοινωνική Ψυχολογία2 part1

ΟΡΟΙ

Συμμόρφωση:αναφέρεται στην συμπόρευση με τους ομιλήκους μέσα σε μια ομάδα. Συχνά έχει αρνητική αξιολογική φόρτιση.

Οι άνθρωπο αρνούνται το γεγονός ότι συμμορφώνονται, και είναι πρόθυμοι να δικαιολογήσουν τη συμμόρφωσή τους λέγοντας ότι υπακούν σε διαταγές.

Υπακοή : είναι ο ψυχολογικός μηχανισμός που συνδέει την ατομική δράση με την πολιτική επιδίωξη. Η υπακοή είναι κάτι που παρέχεται σε ένα άτομο με εξουσία μέσα στο πλαίσιο μιας ιεραρχικής συνθήκης.

Δημόσια ενδοτικότητα: το να ενδίδει κανείς στην πλειοψηφούσα άποψη ή σ' αυτό που νομίζει ότι περιμένουν οι άλλοι από αυτόν.

Ιδιωτική συμφωνία ή αλλαγή : κατά πόσο αλλάζει κανείς την άποψή του πραγματικά ή φαινομενικά για να ταιριάζει με αυτή της υπόλοιπης ομάδας.

Θεωρία κοινωνικής σύγκρισης: Ο Festinger ανέπτυξε την προσέγγισή του σχετικά με τις πιέσεις για ομοιομορφία στο πλαίσιο της θεωρίας του για τις διαδικασίες κοινωνικής σύγκρισης.

Όταν λοιπόν κάποιοι διαφωνούν με τους άλλους αισθάνονται την ανάγκη να κάνουν κάτι γι' αυτήν την ασυμφωνία:

-μπορούν να αλλάξουν γνώμη

-μπορούν να προσπαθήσουν να κάνουν τους άλλους να αλλάξουν γνώμη

-μπορούν να αποφασίσουν ότι οι συγκεκριμένοι άλλοι δεν είναι συναφή πρόσωπα για να συγκρίνουν τις απόψεις τους με τις δικές τους.

Πληροφοριακή και κανονιστική επιρροή :Η κανονιστική επιρροή είναι αποτέλεσμα της ανάγκης του ατόμου για κοινωνική επιδοκιμασία και αποδοχή και της επιθυμίας του να αποφύγει την απόρριψη από την ομάδα.

Η πληροφοριακή επιρροή είναι αποτέλεσμα της αποδοχής από μέρους του ατόμου πληροφοριών ως αξιόπιστων μαρτύρων (η επιρροή αυτή αυξάνεται όταν οι συνθήκες είναι ασαφείς).

ΠΕΙΡΑΜΑ MOSCOVICI:

Ο Μοscovici και οι συνεργάτες του διεξήγαγαν ένα πείραμα στο οποίο ζητούνταν από τα υποκείμενα, γυναίκες χωρίς προβλήματα όρασης, να προσδιορίσουν το χρώμα μιας διαφάνειας και να υπολογίσουν τη φωτεινότητά της σε κλίμακα 5 σημείων. Έξι υποκείμενα κατά σειρά προσδιόρισαν το χρώμα και τη φωτεινότητα και τους ζητήθηκε να δώσουν 36 εκτιμήσεις. Τα 2 από τα 6 υποκείμενα ήταν συνεργοί στους οποίους είδε δοθεί η οδηγία να αποτελέσουν μια μειοψηφία που έλεγαν ότι έβλεπαν τη διαφάνεια πράσινη (και ήταν συνεπείς σε αυτήν την άποψη καθ' όλη τη διάρκεια του πειράματος) όταν όλοι οι υπόλοιποι την έβλεπαν μπλε.

Τα αποτελέσματα ήταν ότι τα "ανυποψίαστα" υποκείμενα κάτω από αυτές τις συνθήκες, προσδιόρισαν τις διαφάνειες ως πράσινες. Στη συνθήκη ελέγχου, χωρίς τους συνεργούς, μόνο το 0,25% των εκτιμήσεων που δόθηκαν προσδιόρισαν τις διαφάνειες ως πράσινες.

Σε μια δεύτερη πειραματική συνθήκη,οι συνεργοί ήταν ασυνεπείς. Σε αυτήν την περίπτωση, η επίδραση στα υποκείμενα δεν ήταν σημαντική.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Η επιρροή της μειονότητας εξηγήθηκε ως αποτέλεσμα της διαμάχης που προκάλεσε η μειονότητα στους κόλπους της πλειονότητας. Η μειονότητα λοιπόν, θα πρέπει να είναι ενεργητική για να επηρεάσει την πλειοψηφία. Η συνέπεια είναι σημαντικό στοιχείο για την επίτευξη της μειονοτικής επιρροής. Μια μειονότητα 2 ατόμων είναι σε καλύτερη θέση για την αντιμετώπιση της επιρροής της πλειονότητας μέσα σε μια ομάδα και έχει περισσότερες πιθανότητες να μείνει ανεξάρτητη, όπως απέδειξε το πείραμα του Moscovici.

ΠΕΙΡΑΜΑ WETHERELL

H Wetherell διεξήγαγε ένα πείραμα σύμφωνα με το οποίο ζητήθηκε από τους φοιτητές να ακούσουν μια ηχογραφημένη ομαδική συζήτηση, αφού είχαν ήδη τις αρχικές ατομικές τους αποφάσεις πάνω στα θέματα. Στα υποκείμενα αυτά δόθηκε η εντύπωση ότι η ομάδα την οποία άκουσαν να συζητά ήταν:

α)μια ενδο-ομάδα όμοια με τη δικιά τους

β)μια ενδο-ομάδα διαφορετική από τη δικιά τους

γ)μια εξω-ομάδα όμοια με τη δικιά τους

δ)μια εξω-ομάδα διαφορετική από τη δικιά τους

Οι φοιτητές τοποθετήθηκαν τυχαία σε μια από αυτές τις 4 καταστάσεις κοινωνικής ταύτισης αλλά όλοι άκουσαν την ίδια συζήτηση. Αφού άκουσαν την κασέτα και στις 4 συνθήκες, μπορούσε να εξεταστεί αν τα ίδια επιχειρήματα επιδρούσαν με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικές ομαδικές καταστάσεις. Αν το αποτέλεσμα μπορούσε να προβλεφθεί από την πληροφοριακή επιρροή, οι μετατοπίσεις θα έπρεπε να είναι παρόμοιες. Αν μπορούσε να προβλεφθεί από την κοινωνική σύγκριση οι μετατοπίσεις θα έπρεπε να είναι προς την παρόμοια ομάδα. Ωστόσο τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα υποκείμενα μετατοπίζονταν προς τις ομάδες που παρουσιάστηκαν ως ενδο-ομάδες όμοιες με τη δικιά τους.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι οι άνθρωποι δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην πηγή της πληροφορίας και την εμπιστεύονται όταν είναι όμοια με αυτούς.Όλες οι μελέτες ομαδικής πόλωσης έδειξαν ότι οι αλληλεπιδράσεις μέσα σε μια ομάδα επηρεάζουν την αντίληψη για το τι είναι πειστικό επιχείρημα και τι όχι. Ένα επιχείρημα θεωρείται πειστικό στο βαθμό που φαίνεται ότι συγγενεύει με τις κανονιστικές απόψεις της ομάδας.

Ομαδική πόλωση θεωρείται η κατάσταση στην οποία η τελική απόφαση της ομάδας μετά τη συζήτηση, είναι στην ίδια κατεύθυνση με τις ατομικές εκτιμήσεις αλλά πιο ακραία από αυτές. Η έννοια της πόλωσης περιγράφει την επαύξηση ή ενδυνάμωση των κυρίαρχων ατομικών τάσεων στην ομάδα, που είναι ακριβώς αποτέλεσμα της συμμετοχής στην ομάδα.

Θεωρία Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς: Ο Ajzen εισήγαγε το μοντέλο της σχεδιασμένης συμπεριφοράς. Οι πράξεις των ανθρώπων είναι αποτέλεσμα της εξέτασης των προσωπικών τους απόψεων, των απόψεων και προσδοκιών των σημαντικών του άλλων αλλά και των προσωπικών τους ικανοτήτων.

1)ο καθοριστικός παράγοντας που καθορίζει τη σχεδιασμένη συμπεριφορά ονομάζεται "στάση προς τη συμπεριφορά" (αφορά τη στάση του ίδιου του ατόμου για τη συγκεκριμένη στάση του). Ο Ajzen πραγματεύεται τον παράγοντα αυτόν με διαφορετικό τρόπο από ό,τι στη συμβατική έρευνα των στάσεων.

2)ο δεύτερος παράγοντας είναι η "υποκειμενική νόρμα". Το σημαντικό στοιχείο εδώ είναι η άποψη ενός ατόμου για τις αντιλήψεις των άλλων σχετικά με τις ενέργειές του.

3)ο τρίτος παράγοντας είναι ο "αντιληπτός έλεγχος συμπεριφοράς". Αφορά τις εκτιμήσεις του ίδιου του ατόμου για τις πράξεις του.

Ο Ajzen τονίζει ότι οι παράγοντες αυτοί δεν είναι πάντα ανεξάρτητοι μεταξύ τους, αντίθετα, υπάρχει ίσως κάποια σύνθετη αλληλεξάρτηση μεταξύ τους.